پس از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دو حادثه مهم و سرنوشت ساز روی داد که تمامی حوادث بعد از خود را تحت تأثیر قرار داد. این دو حادثه یکی تشکیل سقیفه و غصب خلافت مسلمین و دیگری غصب (فدک) یعنی قثطعه زمین اهدایی پیغمبر اکرم (ص) ، به دخترش فاطمه زهرا علیها السلام بود .
پس از مدت بسیار کوتاهی از این دو رویداد و بعد از چند بار پیگیری برای باز پس گیری فدک و بی نتیجه بودن آن، حضرت زهرا علیها السلام در مسجد النبی(ص) حاضر شد و خطبه ای را در حضور مهاجرین و انصار ایراد فرمود که از آن پس به خطبه فدک معروف گردید.
این خطبه نه تنها مسائل مربوط به فدک را به خوبی وحق اهل بیت علیهم السلام در آن را به روشنی اثبات میکند، بلکه مشتمل بر مضامین بلند در معارف اعتقادی است . بیان اصول اعتقادی با بیانی شیوا از توحید گرفته تا نبوت و معاد، اسرار احکام و اوامر و نواهی الهی، ذکر وضع مردم قبل از بعثت رسول خدا(ص)، مبارزات و سختی های پیامبر (ص)و علی برای پیروی و تثبیت دین خداريا، فتنه های دشمنان و برخی منافقان در تمام این زمان ها، تعیین جانشینی علی علیه السلام از طرف خدا در روز غدیر، رحلت پیامبر (ص) و عهد شکنی اصحاب غصب خلافت و مخالفت با حکم خدا در قرآن غصب فدک و کنار زدن احکام صریح ارث و هبه و بسیاری موضوعات دیگر از جمله مطالب این خطبه است که در نهایت اختصار و در اوج استحکام و زیبایی بیان شده است .
