کتاب حاضر در شمار آخرین آثار قلمی استاد شهید مرتضی مطهری است و چاپ اول آن در سال 1357 مقارن با فاجعه جمعه سیاه 17 شهریور منتشر شده است که خطرات جدی از سوی رژیم معدوم پهلوی برای آن متفکر شهید داشت.

مطالب این کتاب چنانکه در ابتدای آن ذکر شده است، بنا بود در یک اجتماع بزرگ مردمی در شب نیمه شعبان سال 1398 هجری قمری در زمانی که اولین شعله‌های انقلاب اسلامی افروخته می‌شد، به صورت یک خطابه ایراد شود ولی به علت ممانعت پلیس، آن اجتماع برگزار نشد و آن خطاله ایراد نگردید و البته تظاهرات و جنگ و گریزی با پلیس توسط جوانان مسلمان انقلابی انجام پذیرفت.

بعدا استاد شهید مطالب آن خطابه ایراد نشده را به رشته تحریر در آوردند و به صورت کتاب منتشر کردند که تأثیر بسزایی در روشن‌تر شدن خط سیر نهضت انقلاب اسلامی ایران در جریان نهضت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشته است. مطالب این کتاب، حاکی از دقت نظر و عمق بینش استاد مطهری در مسائل اجتماعی و سیاسی است و نشان می‌دهد که آن فیلسوف و فقیه عالی مقام علاوه بر فلسفه و فقه و دیگر رشته‌های معارف اسلامی، در شناخت جریان‌های اجتماعی و سیاسی دنیای اسلام نیز ید طولایی داشته است